و عِبَادُ الرَّحْمَنِ الَّذِینَ یَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا ﴿فرقان/۶۳﴾ بندگان رحمان کسانی اند که روی زمین با آرامش و فروتنی راه می روند، و هنگامی که نادانان آنان را طرف خطاب قرار می دهند [در پاسخشان] سخنانی مسالمت آمیز می گویند
پیامبراکرم (صلى الله علیه و آله و سلّم) :
هر کس فروتنى پیشه کند، خداوند بلندش نماید و هر کس بزرگى کند، خداوند خُردش نماید.
(نهج الفصاحه ص 755 ، ح2939 )
کدهای رفتاری سازمان:
همواره در تمام مراحل درمان به درخواست ها و صحبت های بیماران، گوش داده و به نظرات آنها در مورد سلامتشان احترام می گذاریم و نیز به نگرانی هایشان پاسخ مؤثر می دهیم.
(کدهای اختصاصی: پزشک-کد:42)
تفسیر المیزان
” وَ عِبادُ الرَّحْمنِ الَّذِینَ یَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْناً وَ إِذا خاطَبَهُمُ الْجاهِلُونَ قالُوا سَلاماً”.
[صفات مؤمنین: تواضع و فروتنى، و برخورد سالم در مقابل برخورد زشت و لغو جاهلان با ایشان]
بعد از آنکه در آیه قبلى استکبار و خودخواهى کفار بر خداى سبحان و اهانتشان نسبت به اسم کریم و رحمان را ذکر کرد، در این آیه در مقابل آن رفتار مؤمنین را ذکر مىکند که نه تنها به اسم رحمان اهانت نمىکند، بلکه خود را بنده رحمان مىدانند همان رحمانى که کفار از لفظ آن گریزان بودند و نفرت داشتند.
در این آیه دو صفت از صفات ستوده مؤمنین را ذکر کرده، اول اینکه:” الَّذِینَ یَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْناً- مؤمنین کسانى هستند که روى زمین با وقار و فروتنى راه مىروند” و” هون” به طورى که راغب گفته به معناى تذلل و تواضع است بنا بر این، به نظر مىرسد که مقصود از راه رفتن در زمین نیز کنایه از زندگى کردنشان در بین مردم و معاشرتشان با آنان باشد.
پس مؤمنین، هم نسبت به خداى تعالى تواضع و تذلل دارند و هم نسبت به مردم چنینند، چون تواضع آنان مصنوعى نیست، واقعا در اعماق دل، افتادگى و تواضع دارند و چون چنینند ناگزیر، نه نسبت به خدا استکبار مىورزند و نه در زندگى مىخواهند که بر دیگران استعلاء کنند و بدون حق، دیگران را پائینتر از خود بدانند و هرگز براى به دست آوردن عزت موهومى که در دشمنان خدا مىبینند در برابر آنان خضوع و اظهار ذلت نمىکنند. پس خضوع و تذللشان در برابر مؤمنین است نه کفار و دشمنان خدا، البته این در صورتى است که به گفته راغب کلمه” هون” به معناى تذلل باشد. و اما اگر آن را به معناى رفق و مدارا بدانیم معناى آیه این مىشود که: مؤمنین در راه رفتنشان تکبر و تبختر ندارند.
صفت دومى که براى مؤمنین آورده این است که، چون از جاهلان حرکات زشتى مشاهده مىکنند و یا سخنانى زشت و ناشى از جهل مىشنوند، پاسخى سالم مىدهند، و به سخنى سالم و خالى از لغو و گناه جواب مىگویند، شاهد اینکه کلمه سلام به این معنا است آیه” لا یَسْمَعُونَ فِیها لَغْواً وَ لا تَأْثِیماً إِلَّا قِیلًا سَلاماً سَلاماً” « بهشتیان در بهشت هیچ سخنى لغو و گناه نمىشنوند، هر چه مىشنوند سلام است و سلام » مىباشد، پس حاصل و برگشت معناى این کلمه به این است که: بندگان رحمان، جهل جاهلان را با جهل مقابله نمىکنند. و این صفت، صفت عباد رحمان در روز است که در میان مردمند و اما صفت آنان در شب همان است که آیه بعدى بیان نموده مىفرماید:
