وَإِمَّا تُعْرِضَنَّ عَنْهُمُ ابْتِغَاءَ رَحْمَةٍ مِنْ رَبِّکَ تَرْجُوهَا فَقُلْ لَهُمْ قَوْلًا مَیْسُورًا ﴿اسراء/۲۸﴾ و هر گاه از آنها (یعنی مستمندان) روی برتابی و انتظار رحمت پروردگارت را داشته باشی (تا گشایشی در کارت پدید آید و به آنها کمک کنی) با گفتار نرم و آمیخته لطف با آنها سخن بگو. و اگر به امید رحمتى که از پروردگارت جویاى آنى، از ایشان روى مىگردانى، با گفتار نرم و آمیخته لطف با آنها سخن بگو.
کدهای رفتاری
در مواردی که همراهان بیمار رفتار مخل آگاهانه یا ناآگاهان های دارند (مانند کسی که پنجر های را که نباید باز میکند، در جایی که نباید م ینشیند، بلندبلند با موبایلش صحبت میکند، تجهیزات را دستکاری میکند و …)، اگر به نگهبان یا نیروی خدماتی دسترسی داشته باشیم، تذکردهی را به او میسپاریم؛ به ویژه اگر ممکن باشد که بیماران تذکردهی ما را ببینند (بیمار باید در وجود ما یک مراقبت کننده ببیند، نه یک پلیس.) اگر ناچار به تذکردهی در حضور بیمار شویم، با لحن مؤدبانه و در قالب این جمله سخن میگوییم: «ببخشید، برای کمک به بهبودی بیماران، بهتر است که…» (کدهای اختصاصی پرستار کد 13)
وَ إِمَّا تُعْرِضَنَّ عَنْهُمُ: و اگر اعراض کنى از ایشان یعنى از آنانى که خدا فرموده حقى به ایشان دهى. این اعراض به جهت شرم و حیا باشد از آنها که در موقع سؤال فقرا، چون مال ندارى تا احسان کنى، از خجالت روى برگردانى ابْتِغاءَ رَحْمَةٍ مِنْ رَبِّکَ تَرْجُوها: در حالتى که طلبکننده رحمت و روزى از پروردگار خود که امید دارى آن بخشش را. فَقُلْ لَهُمْ قَوْلًا مَیْسُوراً: پس بگو مر سائلان را در وقت نبودن چیزى سخنى ملایم و نیکو در جواب.
تبصره: هر یک از آیات شریفه نکات و دقایق تمدن و تدین را بیان فرماید، لکن دیده بصیرتى باید تا آن حقایق را دریابد. از جمله آیه شریفه جواب سائل را در هنگام نداشتن عطا دستور فرموده به این که به زبان لین و سخن نیکو معذرت خواهید.
در مجمع « مجمع البیان، جلد 3، صفحه 411.»- روایت شده چون این آیه نازل شد، وقتى سؤال مىشد از حضرت و عطائى نداشت، مىفرمود (یرزقنا اللّه و ایّاکم من فضله) خداى تعالى روزى فرماید ما و شما را از فضل خود.
و این سرمشق جامعى باشد براى امت به رعایت وفاق و مکارم اخلاق.
در مرات الکمال- حضرت امیر المؤمنین علیه السّلام فرماید: ذللوا اخلاقکم بالمحاسن و قوّدوها الى المکارم. « بحار الانوار، جلد 78، باب 16، صفحه 64، حدیث 157.» یعنى: رام کنید اخلاق خود را به نیکوئیها و بکشانید آن را به مکرمتها.
ایضا: لو کنّا لا نجزوا جنّة و لا نارا و لا ثوابا و لا عقابا لکان ینبغى لنا ان نطلب مکارم الاخلاق فانّها مما تدلّ على سبیل النّجاح فرمود: اگر باشیم که باک و ترسى
نداریم نه به جنت و نه به آتش و نه به ثواب و نه به عقاب، هر آینه سزاوار و شایسته است براى ما اینکه طلب کنیم مکارم اخلاق را. پس بدرستى که محسنات اخلاقیه از چیزهائى است که دلالت کند بر راه ظفر یافتن به مطلوب، و فرمود پیغمبر صلّى اللّه علیه و آله و سلّم : بعثت لأتمّم مکارم الاخلاق.( براستی که من برای به کمال رساندن مکارم اخلاق مبعوث شده ام)« المحجّة البیضاء، جلد 5، صفحه 89.»