أُذِنَ لِلَّذِینَ یُقَاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا وَإِنَّ اللَّهَ عَلَى نَصْرِهِمْ لَقَدِیرٌ ﴿حج/39﴾ به آنها که جنگ بر آنان تحمیل شده اجازه جهاد داده شده است، چرا که مورد ستم قرار گرفته اند و خدا قادر بر نصرت آنها است.
امیرالمؤمنین على (علیه السّلام):
در حقیقت خداوند جهاد را واجب گردانید و آن را بزرگداشت و مایه پیروزى و یاور خود قرارش داد. به خدا سوگند کار دنیا و دین جز با جهاد درست نمىشود. (وسائل الشیعه، ج11، ص9)
تفسیر نور (محسن قرائتی)
________________________________________
أُذِنَ لِلَّذِینَ یُقاتَلُونَ بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا وَ إِنَّ اللَّهَ عَلى نَصْرِهِمْ لَقَدِیرٌ «39»
به کسانى که همواره و مظلومانه مورد تهاجم و قتل عام قرار گرفتهاند، اجازه دفاع وجهاد داده شده است والبتّه خداوند بر یارى آنان قادر است.
نکته ها
گفتهاند: این آیه اوّلین آیهاى است که به پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله اجازه جهاد و جنگ مسلحانه داده است، زیرا کار آن حضرت چند مرحله داشت: 1- دعوت و اصلاح قلبى و خودسازى نیروها.
2- تشکّل و بسیج نیروها. 3- دفاع یا حمله.
پیام ها
1- جهاد، بدون اذن خدا و رسول جایز نیست. «أُذِنَ»
2- مظلومان، مجازند با دشمنان خود جهاد کنند. «أُذِنَ- بِأَنَّهُمْ ظُلِمُوا»
3- نصرت خدا، بعد از بپاخاستن وحرکت ماست. «أُذِنَ- إِنَّ اللَّهَ عَلى نَصْرِهِمْ لَقَدِیرٌ»
4- به رزمندگان روحیه دهید. «وَ إِنَّ اللَّهَ عَلى نَصْرِهِمْ لَقَدِیرٌ»
5- حقّ بر باطل پیروز است. «وَ إِنَّ اللَّهَ عَلى نَصْرِهِمْ لَقَدِیرٌ»
6- امداد الهى، تنها جنبهى نظامى ندارد و انواع نصرتها و امدادها را شامل مىشود. «نَصْرِهِمْ» به طور مطلق مطرح شده است.
7- نصرت الهى حتمى است. (کلمه «إِنَّ»، «لَقَدِیرٌ»، حرف لام و جملهى اسمیّه)
8- امداد و یارى خداوند نسبت به مؤمنان گسترده است. «قدیر»، نفرمود: «قادر»
تفسیر نور(10جلدى)، ج6، ص: 49